Literacki zodiak (cz.3)

  Czy wiecie, że Julia Capuletti była zodiakalnym Lwem? Gdybyśmy mieli ją scharakteryzować wg reguł astrologii, musielibyśmy powiedzieć, że jest atrakcyjną, namiętną, silną i pewną siebie kobietą, która lubi być w centrum zainteresowania. Od razu widać, że Szekspir nie przejmował się zbytnio astrologią i pisząc o dacie urodzin Julii, nie brał pod uwagę, że jakaś fanatyczka edukacji będzie kiedyś sprawdzała jego wiarygodność od tej strony.

Możliwość sprawdzenia znaku zodiaku postaci literackiej wydała mi się bardzo interesująca i zaowocowała pomysłem na stworzenie literackiego zodiaku.

Etap 1

Etap pierwszy odbył się na innych zajęciach, które opisałam tutaj. Na podstawie rozmaitych źródeł astrologicznopodobnych ustaliliśmy, jakie elementy najczęściej znajdują się w horoskopach. Wyróżniliśmy następujące części horoskopów: 

• nazwa znaku Zodiaku / lub inne oznaczenie/
• daty, w których dany znak "obowiązuje"
• charakterystyka osoby urodzonej pod tym znakiem - kluczowe cechy charakteru
• związki znaku ze zdrowiem
• wpływ znaku na związki uczuciowe
• najlepsze proponowane dla znaku zawody
• ewentualnie takie elementy jak kwiat, zwierzę, pora roku przypisane do znaku.

Na tej analizie oparłam ciąg dalszy zajęć.

Etap 2

Podzieliłam uczniów na grupy. Każda grupa wylosowała bohatera literackiego. Do tej misji specjalnej wybrałam:

• Cześnika
• Skawińskiego
• Jacka Soplicę
• Balladynę
• Petroniusza
• Ebenezera Scrooge'a
• Małego Księcia
• Marcina Borowicza
• Rudego (z Kamieni na szaniec)
• Zosię (z Pana Tadeusza)
• Klarę (z Zemsty)
• Ligię 

Uczniowie wraz z wylosowaną postacią, otrzymali tekst danej lektury, aby mogli z niego korzystać.

Zadaniem uczniów było stworzenie literackiego zodiaku, w którym znakiem były imiona postaci z lektur. Każda grupa, na podstawie książki miała opracować horoskop, zawierający ustalone w etapie 1. elementy (poza datami, w których dany znak "obowiązuje". Tu poprosiłam tylko o zostawienie miejsca). Informacje w horoskopach musiały być zgodne z charakterem postaci oraz treścią lektury. 

Jak to mniej więcej wyglądało, pokażę na przykładzie Skawińskiego, bohatera noweli Latarnik

SKAWIŃSKI

Osoby urodzone pod tym znakiem cechuje odwaga i determinacja. Mimo porażek, nigdy się nie poddają i wytrwale dążą do celu. Lubią podróżować i chętnie poznają nowe miejsca. Dużo czytają i mają rozległa wiedzę o świecie.

Osoby spod znaku SKAWIŃSKIEGO cieszą się dobrym zdrowiem. Są odporne na choroby, jednak muszą się liczyć z zaburzeniami snu.

Urodzeni pod znakiem Skawińskiego to samotnicy i introwertycy. Rzadko angażują się w związki uczuciowe, zdarza się, że nigdy nie zakładają rodziny.

Osoby spod znaku Skwińskiego mają wiele zdolności i mogą obejmować różne posady. Najlepiej sprawdzają się jednak w zawodzie latarnika, żołnierza lub podróżnika.

Rośliną dla tego znaku zodiaku jest palma, zwierzęciem mewa, a porą roku lato.

Etap 3

Przygotowane horoskopy uczniowie przenosili na duże kartki papieru, wykonywali do nich symboliczną grafikę lub ozdabiali wg swojego uznania i stylu typowego dla horoskopów.

Etap 4

To była zabawa, którą przygotowałam dla uczniów. Kiedy wszystkie prace już powstały, zabrałam je do domu i w wolne miejsca wpisałam daty obowiązywania tradycyjnych znaków zodiaku, np. SKAWIŃSKI (22.12 – 20.01). Następnie rozwiesiłam karty w klasie. Uczniowie wchodzili do sali, odnajdywali swoją datę urodzenia i dowiadywali się, spod jakiego są znaku i co ich charakteryzuje. Zapisywali swoje nowe znaki na kawałku taśmy i przyklejali jako wizytówkę do ubrania. 

Etap 5 

Połączyłam uczniów w pary. Zadaniem każdej osoby było zapoznanie się z charakterystyką  znaku zodiaku partnera i przekazanie mu informacji zwrotnej, mówiącej o tym, czy dany znak rzeczywiście do niego pasuje, czy też raczej nie. O dziwo, zadziałał tu efekt Forera i uczniowie znajdowali wiele wspólnego z wylosowanymi postaciami literackimi.

Następnie uczniowie zapisywali w zeszytach odpowiedź na pytanie, czy literacki znak zodiaku do mnie pasuje. Musieli uzasadnić swoje zdanie i podać przykłady.

Podsumowanie

Zadanie układania literackiego zodiaku wcale nie było dla uczniów łatwe. Wymagało bardzo dobrej znajomości lektury, umiejętności uogólniania oraz wnioskowania, a także patrzenia na postać z różnych perspektyw. Bardzo duże problemy mieli z bohaterami negatywnymi. W horoskopie nie mogli ich oceniać i musieli opisać ich cechy na tyle ogólnie, by pasowały do dużej grupy ludzi.Nie można było  przy  Balladynie napisać, że osoby urodzone pod tym znakiem, zostaną mordercami. Trzeba było np. poszukać sformułowania, że są skłonne do przemocy.

Dzięki budowaniu literackiego zodiaku, uczniowie bardzo wnikliwie powtórzyli charakterystyki bohaterów, a przy tym nieźle się bawili.